Zaterdag 2 juli arriveer ik al vroeg op het Belgische rockfestival Werchter. Ik wil bands als R.E.M. en Nine Inch Nails daar zien spelen. Op die zelfde dag is echter ook Live8. En dat wil ik ook zien. Ik begin dus met een paar bands op Werchter in de ochtend en arriveer vervolgens net op tijd in mijn speciaal voor de televisie gehuurde hotelkamer om het begin van Live8 te kunnen zien. U2 en Paul McCartney overtuigen meteen. Urenlang blijf ik aan de buis gekluisterd, geroerd door de openingsnummers, door de speeches van Bono, Will Smith en zelfs Bill Gates en uiteindelijk misschien nog het meeste door het optreden van Annie Lennox.
Ik zie R.E.M., Coldplay, Duran Duran en zoveel meer artiesten die tijd hadden vrijgemaakt om op Bob’s Live8 op te treden. Ik zie Geldof zelf ‘I don’t like Mondays’ zingen. Ik ben zwaar geirriteerd door de Nederlandse presentatoren Claudia de Breij en Patrick Lodiers, die totaal onvoorbereid en eigenlijk ook gewoon niet geinteresseerd lijken te zijn. Om nog maar te zwijgen over Henk Jan Smits, die werkelijk niets in die studio te zoeken heeft en het verhaal nog erger maakt. Ik zap dus naar Jonathan Ross op de BBC. Zij snappen het wel. Na enige uren wandel ik weer naar het Werchter terrein. Ik voel me onwezenlijk. Wat kan ik zelf doen?
De volgende dag is voor mij het hoogtepunt op Werchter. R.E.M. sluit die avond namelijk af. En dat is nu net een van mijn favoriete bands. Voldaan van een weekend goede muziek stap ik in de auto naar huis. Onderweg zet ik een R.E.M. cd op in de auto om zo het nummer te kunnen horen dat ze die avond niet speelden: It’s the end of the world as we know it. Onwillekeurig gaan mijn gedachten terug naar Live8. De komende dagen op de G8-top kan er geschiedenis worden geschreven, kan de wereld zoals wij die kennen een draai maken in de goede richting. Maar de kans is klein, besef ik me. Bush heeft weinig hoopgevende woorden gezegd in de afgelopen maanden.
Eenmaal thuis -03.30 uur ‘s nachts- lees ik op teletekst dat er meer dan 26 miljoen mensen hun digitale handtekening hebben gezet voor Live8. Al die namen gaan mee op ‘the long walk to justice’. In Edinburgh zal op 6 juli de ‘last push’ zijn met een concert in het Murrayfield stadion. In Londen is de long walk en 100km boven Edinburgh, in Gleneagles, vindt de G8-top zelf plaats. In een vlaag van machteloosheid die ik kwijt moet besluit ik om een ticket naar Edinburgh te kopen. 12 uur later zit ik in het vliegtuig naar Schotland.
En daar ben ik nu. Alles hier ademt G8 en de actie ‘Make Poverty History’. Al in het vliegtuig waren mensen massaal kranten aan het lezen die verslag hadden gedaan van Live8 en de aanloop naar de G8-top. Op het vliegveld is het eerste wat ik hoor het feit dat de stad deels afgesloten is wegens rellen eerder op de dag. Met de bus kan ik wel ver komen. Overal onderweg hangen vlaggen, posters en A4-prints met ‘Make Poverty History’. Op veel muren zijn anti G8-teksen aangebracht met graffiti. Honderden winkels zijn dichtgetimmerd uit angst voor plunderingen. Er zijn letterlijk duizenden agenten op de been. Voor een cafe staat een groepje mensen samen te kijken naar een journaaluitzending waarin kleine rellen van eerder op de dag te zien zijn. In de verte, aan het einde van Princess Street, zie ik tientallen agenten, auto’s en ambulances die andere straten afzetten. Ik moet eindeloos lopen om de versperringen te ontwijken. Overal is pers, in de lucht cirkelen helikopters rond.
Ik word gebeld als ik nog onderweg ben naar het stadscentrum. Het is Peter van Heemst, Tweede Kamerlid van de PvdA. Of ik al in Edinburgh ben. Ja dus, en ik vertel hem hoe de situatie is. Hij reageert enigszins verbolgen over de acties van de punkers en andere mensen uit de anarcho-hoek die de demonstraties in Edinburgh een verkeerde kant op lijken te sturen. Ik ben het met hem eens, door de boel te slopen bereik je niets. En dat terwijl er afgelopen zaterdag in de witte mars zo’n 225.000 mensen op de been waren in een vreedzame demonstratie.
Ik hang weer op en loop verder. Het duurt niet lang voor ik een grote groep demonstranten tegenkom, die zittend op de grond ergens op lijken te wachten. Ik vraag aan een meisje wat hun plannen zijn. Ze blijken aan het wachten te zijn op bussen die naar ‘the conversion’ gaan, een kampeer locatie waar minstens 5000 mensen verwacht worden die zullen gaan demonstreren, en waarschijnlijk dinsdagnacht al naar Gleneagles zullen gaan. Alle mensen die daarheen gaan komen uit linkse hoek, type actievoerder. Ik voel me een beetje een outsider, vooral ook omdat ik naar hun mening overduidelijk te netjes gekleed ben. Iets wat ik zelf bijna lachwekkend vind, het grootste deel van mijn vrienden vindt mij juist erg alternatief, eigenwijs en eigenzinnig. 
Ik besluit om naar het hostel te gaan dat ik de nacht ervoor geboekt heb. Het is inmiddels al bijna 20.00 uur. Onderweg naar het hostel in het speciale busje dat daar heenrijdt raak ik in gesprek met een paar Schotten. Ze denken allemaal dat de witte mars uitgebreid op televisie is geweest in de rest van de wereld, maar naar mijn weten is vooral Live8 op televisie geweest, niet de mars zelf zozeer. Veel van de mensen in de bus hadden niet gedacht dat de G8-top zo’n grote impact op de stad zou hebben. Ze zijn ontsteld over de afzettingen en de rellen, maar ook trots op de 225.000 demonstranten eerder in de week. Veel mensen hebben kaarten voor het festival in Murrayfield. Ik zelf besluit daar ook heen te gaan, maar de kaarten zijn natuurlijk allang weg. Net als bij de eerdere Live8 concerten zijn de kaarten gratis en ze werden weggegeven via sms-acties. Ik gok er op dat ik woensdag op de zwarte markt wel aan een kaartje kan komen. Met een beetje geluk voor niets, als ik een beetje mijn best doe.
In het hostel staat de televisie aan. Tientallen mensen kijken naar een interview met George Bush. Die kondigt aan dat de VS wel mee willen werken aan het afschaffen van landbouwsubsidies die een zware druk leggen op het Afrikaanse continent, maar alleen onder de voorwaarde dat Europa dat ook doet. Persoonlijk betwijfel ik of een land als Frankrijk daar akkoord mee gaat, ik help het hem hopen. Bush ontwijkt de meeste vragen vakkundig -zo stom is hij nu ook weer niet- maar geeft weinig hoop op succes voor de G8-top. Hij is ook erg dubbel: enerzijds mag er geen geld naar landen met corrupte regimes, anderzijds geeft Amerika wel miljarden aan Oezbekistan, omdat daar Amerikaanse soldaten gelegerd zijn. En dat terwijl de corruptie daar ook hoogtij viert. Als hij daarop wordt gewezen begint hij een verhaal over terrorismebestrijding en dat de Oezbeken daar zo goed bij helpen. Weer draait hij het verhaal weg van de vraag.
In het NRC lees ik daarna een interessant artikel van Noreena Hertz. Zij heeft zware kritiek op de IMF en de Wereldbank. Landen met grote schulden moeten elektriciteit, water, spoorwegen en wegen privatiseren en hun uitgaven flink verlagen. Er wordt niet gekeken naar de mate waarin gezondheidszorg, scholing en huisvesting nodig zijn. Ze zegt ook dat de rijke landen tezamen jaarlijks 1,25 miljard euro aan het kwijtschelden van de schulden van 18 van de armste Afrikaanse landen kwijt zijn. Dat is een vijfde van wat de Britten jaarlijks aan chocolade uitgeven. Net als Bush stelt ook Hertz de landbouwsubsidies aan de kaak: iedere koe in Europa krijgt dagelijks 2,25 euro subsidie. En dat terwijl meer dan een miljard mensen van minder dan een euro per dag rond moeten komen. De subsidies afschaffen lijkt de enige maatregel te zijn die het zou k
unnen halen op de G8-top. Het zou de export positie van Afrika sterk bevorderen. En juist die is -zo bleek vorige week ook uit het IMF-rapport- zo belangrijk om ervoor te zorgen dat Afrika economisch in de lift komt. Ik ben erg benieuwd.
De weg naar succes zal lang zijn, maar het heet dan ook niet voor niets de LONG walk to justice. Zoals Hertz ook schrijft: De lange weg naar gerechtigheid eindigt niet in Gleneagles, hij begint daar pas. Ondertussen zit ik dus in Edinburgh. In mijn eentje, temidden van talloze demonstranten die voornamelijk uit het Verenigd Koninkrijk lijken te komen. Ik ben maar een iemand in een grote massa. Het maakt me niets uit. Natuurlijk is mijn aanwezigheid slechts een druppel op een gloeiende plaat. Ik kan niet veel meer doen dan mensen laten weten dat de boodschap van Bob Geldof en Bono bij mij is aangekomen. They didn’t want my money, they wanted me. They got me. Het enige wat ik nu kan doen, is proberen meer mensen mee te krijgen. Fysiek, in gedachten, in gedrag, in levenshouding… we moeten nu solidair zijn, de wereld is een.
