Sinds dit jaar ben ik lid van de Vereniging Friesche Elfsteden. Daar moet je lid van zijn om de Elfstedentocht te mogen schaatsen, mocht die ooit weer komen. Het lidmaatschapssysteem is heel eenvoudig, maar helaas ook uit de tijd en niet geheel eerlijk. Hoe werkt het:

Om lid te mogen worden moet je twee bestaande leden vinden die een schaatsvaardigheidsverklaring voor je ondertekenen. Daarmee verklaren zij in feite dat ze jou in staat achten om de tocht uit te rijden. Op ervaring of karakter, dat maakt niet uit. Zodra je je aangemeld hebt betaal je jaarlijks een klein bedrag om lid te blijven.

Dan de loting: iedereen die in of vóór 1985 lid is geworden heeft startrecht. Iedereen die daarna pas lid is geworden heeft startkans. Het is hierbij van belang om te weten dat de laatste drie tochten plaatsvonden in 1985, 1986 en 1997. Veel mensen die de tocht in 1985 hebben gereden, hebben dat dus ook in 1986 en 1997 kunnen doen. Maar mensen die vanaf 1986 lid zijn geworden zijn in een ander systeem terecht gekomen: een lotingsysteem.

Ook de loting werkt heel eenvoudig: in het jaar dat je lid wordt, word je automatisch uitgeloot. Je mag dan dus niet meedoen. Ik heb dan ook dit weekend een brief gehad waarin staat dat ik voor dit jaar uitgeloot ben. Het tweede jaar word je automatisch ingeloot en dat blijft zo doorgaan: om het jaar ben je dus ingeloot. Het nieuws van vandaag waarin wordt medegedeeld dat Henk Angenent niet mee mag doen omdat hij dit jaar niet is ingeloot, is dus eigenlijk geen nieuws, want dat probleem heeft hij elk tweede jaar.

Waarom is dit systeem nu oneerlijk en uit de tijd? Ten eerste groeien er nu hele generaties op die al sinds 1986 zitten te wachten op een tocht waar ze aan mee kunnen doen. Stel dat je in 1997 net was uitgeloot, dan betekent dat dus dat je al sinds 1986, dus 24 jaar (!) zit te wachten op deelname. Dit terwijl mensen die de tocht al een paar keer hebben gereden omdat ze al voor 1985 lid waren, nog steeds gewoon elk jaar mogen starten. Dat lijkt wat onrechtvaardig ten opzichte van alle nieuwkomers die de tocht der tochten ook graag een keer willen rijden.

Ten tweede is de afspraak die door de ledenvergadering is gemaakt over het lotingsysteem nogal archaïsch: er zijn ongeveer 30.000 leden van de Vereniging, terwijl er jaarlijks maar ongeveer 16.000 kunnen starten. Elk jaar vallen er echter steeds meer oudere mensen af die bijvoorbeeld al sinds 1963 lid zijn, maar nu echt te oud zijn om de tocht nog te kunnen rijden. Toch wordt het lotingsysteem niet veranderd: pas ná de eerstvolgende tocht wordt het systeem heroverwogen. Daarbij maakt het niet uit of de tocht in 2011 wordt geschaatst of pas in 2040. De regels zijn dus zeer uit de tijd.

Ik ben zelf uiteraard lid geworden omdat ik de officiële tocht dolgraag een keer wil schaatsen. Natuurlijk kun je (wat velen ook doen) de tocht een dag voor of na de echte tocht rijden, naar de Weissensee gaan voor de alternatieve Elfstedentocht (wat ik dit jaar ga doen), of illegaal aan de tocht meedoen (zoals Erik Hulzebosch ooit deed en wat ik ook overweeg), maar het is toch anders: je wilt dat kruisje. Geef ons nieuwkomers ook een kans. 🙂