De PvdA heeft tijdens de verkiezingen in 2006 wel geprobeerd ‘opposition research’, onderzoek naar de sterke en zwakke punten van de tegenstander, in te zetten. “Maar dat ging om twee mensen, dat is eigenlijk onvoldoende mankracht”, legt Verdel uit. “Bovendien is het hier in Nederland heel lastig om te bepalen wie dan precies je tegenstander is.” Het Amerikaanse politieke stelsel kent maar twee partijen van belang. “Hier in Nederland zijn er minimaal tien tegenstanders. Op wie moet je je richten?” De aanval mag nooit te venijnig worden, want de kans is groot dat je uiteindelijk toch na de verkiezingen samen aan de onderhandelingstafel belandt. “Het is slechts kortetermijnwinst. Te scherpe aanvallen komen vroeger of later als een boemerang terug. De kreet van Balkenende ‘u draait en u bent oneerlijk’ tegen Wouter Bos leek tijdens de campagne een gouden greep. Maar dat wantrouwen heeft er mede toe geleid dat het kabinet van die twee partijen uiteindelijk toch niet werkte en uit elkaar spatte.”

Dirty politics
Verdel gelooft niet in ‘negative politics’, een les die ze heeft geleerd tijdens haar verkiezingstijd bij de Democraten. “Dat was in 2007 een gouden regel van Obama: we moesten altijd blijven bij onze positieve boodschap van hoop en verandering.” Tijdens de campagne om het Witte Huis kwam het team van Obama te weten dat de minderjarige, ongetrouwde dochter van Sarah Palin, de republikeinse vice-presidentskandidaat, zwanger was. “Dit nieuws kon een enorm schandaal veroorzaken en dus de polls in Obama’s voordeel beïnvloeden, maar wij hebben er niets mee gedaan. Ook niet toen het nieuws uiteindelijk -niet via ons- wel op straat kwam te liggen. Zelfs bij negatieve aanvallen van de republikeinen moest de reactie altijd positief blijven. Er was toen dus relatief weinig sprake van negative politics en al helemaal niet van dirty politics.”

Obama is een charismatisch redenaar, die zijn publiek meestal in vervoering weet te brengen met zijn visie op het land en de toekomst. Dit soort leiders mist nederland op dit moment, vindt Verdel. “Er zijn genoeg goede politici in nederland”, analyseert Verdel. “Maar ze lijken meestal niet geïnspireerd genoeg te zijn. En tja, zodra iemand hier zijn of haar kop boven het maaiveld uitsteekt, wordt die er hier in nederland weer snel afgehakt. iedereen is erg op zijn hoede.”

Militaire operatie
Een Amerikaans campagneteam is een geoliede machine met mensen die weten waar ze het over hebben. “Het is een militaire operatie, waarin goed samenwerken en communiceren van het grootste belang is”, knikt Verdel. “Je doet wat je gezegd wordt.” iedere medewerker mag één keer bij zijn of haar leidinggevende aankloppen om aan te geven dat hij denkt dat er iets niet goed gebeurt. “Dan luistert die leidinggevende naar de argumenten en besluit of je advies wordt overgenomen. Maar als het besluit negatief uitvalt voor jou, hou je -plat gezegd- je kop dicht en gaat dóór.” En kan je daar niet mee omgaan,dan is daar het gat van de deur. “Het is een enorme trein die voortdendert en niet wacht. Een kandidaat kan zich geen interne verdeeldheid onder zijn medewerkers veroorloven.”

Nog zoiets waar Amerikanen veel beter in zijn dan Nederlanders: geld inzamelen voor de campagnekas. “Je moet gewoon bedelen bij de kiezer, heel oneerbiedig gezegd. Onderzoek heeft uit- gewezen dat bij politieke verkiezingen in de VS in 92 procent van de gevallen de kandidaat met het meeste geld op zak wint. Dus ja, je kunt je overwinning in principe kopen.” Het grootste deel van het campagnegeld in de VS komt van grote donoren. in theorie zijn er wettelijke limieten voor wat grote bedrijven aan een kandidaat kunnen schenken. “Maar dankzij zogenoemde ‘superpac’- constructies kunnen genereuze donoren ongelimiteerd geld blijven geven. Een bekende financier van de Republikeinse campagne is bijvoorbeeld Koch industries, van twee steenrijke broers die een enorm olieconcern runnen.” Zij gaven tientallen miljoenen. Nederland kende in dit opzicht heel lang nauwelijks wetgeving. “Maar door een actie van Martijn van Dam van de PvdA moeten partijen nu alle donaties boven de 5000 euro publiceren, met de naam van de gulle gever erbij. Echt heel strak zijn de regels echter nog niet.”

Persoonlijke aanpak
Voor beginnende lokale politici heeft Verdel één belangrijk advies: voer een campagne zo persoonlijk mogelijk. “Kiezers worden in dit soort periodes doorlopend met informatie bestookt: iedereen wil iets van je, dus je filtert bewust of onbewust alle brokjes informatie die je tot je krijgt. Het meeste ben je in een paar minuten weer vergeten.” Hoe persoonlijker een kiezer wordt benaderd, hoe groter de kans is dat de boodschap blijft hangen. “In 2012 is er heel veel geëxperimenteerd met micro-targeting. Een campagneteam kijkt dan bijvoorbeeld op Facebook en ziet dat jij hun partij steunt. als er dan in jouw vriendenlijst iemand staat die twijfelt, dan word je benaderd om te vragen of jij eens met die persoon wilt gaan praten.” Maar deze aanpak kent in nederland zijn wettelijke beperking in de vorm van het College Bescherming Persoongegevens. “al valt er op dit vlak in Nederland ook binnen die grenzen nog heel veel terrein te winnen, de wetgeving is boterzacht.”