Op de website van de Volkskrant staat een interview met mij over het nieuws van vandaag. Over leiderschap in Nederland, over Syrië, Irak, het sociaal akkoord, Martin Luther King en meer.
Het is vandaag precies vijftig jaar geleden dat Martin Luther King zijn historische ‘I have a dream’-toespraak hield, de wereld wacht in spanning af wat er met Syrië gaat gebeuren en ‘twerking’ staat nu ook in het Engelse woordenboek. Wat vindt strategisch adviseur Kirsten Verdel van het nieuws van vandaag?
U bent op dit moment voor vakantie in Kroatië, en gisteren was u in Bosnië. Hoe gaat men daar om met de situatie in Syrië?
‘Eigenlijk net zoals hoe men er in Nederland op straat mee omgaat. Er wordt niet veel over gepraat. Mijn vakantiegenoten interesseert het niet, ze zijn op vakantie en willen het nieuws even niet volgen. Ikzelf probeer het daarentegen op de voet te volgen. Ik droom er zelfs over, nachtmerries helaas.’
Waarom houdt het u zo bezig?
‘Het is een onderwerp dat al lange tijd hoog op de nieuwsagenda staat. Ik vind het vreselijk wat daar gebeurt en ben erg benieuwd waar het op uit gaat lopen. Naar eigen inschatting denk ik dat de Amerikaanse regering besluit om de gifgasdepots onklaar te maken. Er zijn er geloof ik ongeveer vijftig door het land verspreid. Het blijft bizar, er zijn tot nu toe zeker 100.000 doden door de Syrische burgeroorlog gevallen. Dat is in ruim twee jaar tijd. En kijk naar Irak, daar zijn sinds 2003 ruim 200.000 doden te betreuren. En het is inmiddels alweer half vergeten, maar nog steeds vallen er in Irak ongeveer 1000 doden per maand. Vandaag zijn er ook weeral tientallen doden gevallen bij een nieuwe aanslag. In Syrië zijn echter in een kortere periode relatief nóg meer doden gevallen. Er moet iets gebeuren. Kennelijk was er een gifgasaanval nodig voor actie, en kennelijk is het blijkbaar erger dat er doden door chemische wapens vallen, dan door ‘normale’ omstandigheden. Ik heb daar moeite mee.’
‘Gisteren stond een komisch artikel op de Amerikaanse satirische website The Onion. Daarin werd geschreven dat ‘Obama zijn optie weegt’. Dat vond ik aardig gevonden, want Obama heeft ook eigenlijk maar één optie. Volgens The Onion is die optie raketaanvallen.’
Vindt u dat de Verenigde Staten eerder hadden moeten ingrijpen? Columnist Malou van Hintum schreef vandaag dat Amerika geen gewetensbezwaren heeft, anders had het land wel tweeënhalf jaar eerder ingegrepen.
‘De Verenigde Staten verkeren in een erg ingewikkelde situatie. Zo hebben ze decennialang wapens aan partijen in het Midden-Oosten geleverd, wat al meerdere keren als een boemerang naar ze is terug gekomen. En Obama heeft beloofd om langzaam maar zeker de VS terug te trekken uit in ieder geval Irak, maar ook uit Afghanistan. Het inmengen in Syrië is zeer onpopulair bij de Amerikaanse bevolking. Daar komt bij, Amerika heeft veel minder geld dan voorheen om überhaupt oorlog te kúnnen voeren. Maar ondertussen wordt wel verwacht dat er wordt ingegrepen.’
‘Niemand heeft op dit moment de beste oplossing, maar vechten is dat uiteindelijk niet. De strijdende partijen moeten uiteindelijk wel met elkaar om tafel. Ik denk dat VN-gezant Ban Ki-moon vandaag de enige oplossing voorstelde; hij heeft bij de viering van 100 jaar Vredespaleis in Den Haag opgeroepen tot een diplomatieke oplossing voor de crisis in Syrië. Uiteindelijk zijn dit soort conflicten alleen te beslechten met woorden, niet met wapens.’
‘Sommige media presteerden het overigens vandaag om te melden dat ‘er een oorlog dreigt te ontstaan in Syrië’. Wat is er al die tijd geweest dan, schermutselingen? Relletjes met 100.000 doden?’
Syrië is niet het enige dat de Amerikaanse president vandaag bezighoudt. Vanmiddag houdt Obama een speech voor het Lincoln Memorial in Washington om de toespraak van Martin Luther King te herdenken. Precies vijftig jaar geleden hield King daar zijn beroemde ‘I have a dream-toespraak’.
‘Die droom is voor een deel uitgekomen, maar de Verenigde Staten hebben nog een lange weg te gaan. De situatie in het land is nu natuurlijk een stuk beter dan vijftig jaar geleden. Maar nog steeds is er een groot verschil tussen blanken en zwarten. De werkloosheid is twee keer zo hoog onder zwarten. Eén op de drie zwarten leeft onder de armoedegrens, dat is twee keer zo veel als onder blanken en het gemiddelde inkomen is maar 60 procent van dat van blanken. Onlangs werd ook bekend dat er met het ‘Stop and Frisk’-beleid (het beleid waarmee de politie in New York iedereen op straat mag aanhouden en fouilleren op basis van uiterlijke kenmerken, red.) veel meer zwarten dan blanken worden aangehouden. Er is dus nog veel discriminatie.’
U was was in 2008 stafmedewerker van Obama. Verwacht u dat hij vandaag ook een historische speech zal leveren?
‘Ik weet niet of hij dat durft. De afgelopen jaren heeft hij geen historische toespraken gegeven, maar vooral de noodzaak tot het nemen van gezamenlijke verantwoordelijkheid benadrukt die nodig is om allerlei problemen op te lossen.. Ik denk dat zijn toespraak daar ook nu weer over zal gaan. Zijn speech zal vermoedelijk niet alleen over de nog steeds bestaande kloof tussen zwarten en blanken gaan, maar ook over andere etniciteiten. Latino’s bijvoorbeeld hebben vaak ook grote achterstanden in de VS.’
Wordt het niet eens tijd dat er in Nederland iemand opstaat en ook een ‘historische’ speech geeft?
‘Wie dan? Er zijn in Nederland geen leiders die charismatisch zijn. Ik heb deze vraag al vaker gekregen, maar ik zou niet weten wie dat zou kunnen doen. Ik vind onze leiders niet inspirerend genoeg. En zodra iemand hier zijn of haar kop boven het maaiveld uitsteekt, wordt die er hier in Nederland weer snel afgehakt. Iedereen is hier erg op zijn hoede. Ongeacht wat je van zijn standpunten vindt: Pim Fortuyn ging daar dwars doorheen, met succes. Het kán dus wel in Nederland, succes hebben met charisma, maar op dit moment…’
En als u nu iemand zou moeten aanwijzen?
(Lange stilte) ‘Persoonlijk zou ik op dit moment niemand kunnen aanwijzen. Er zijn genoeg goede politici in Nederland, maar een historische speech zie ik momenteel niemand geven. Overigens is het hebben van charisma niet per se iets positiefs. Hitler had ook charisma.’
De Duitse bondskanselier Angela Merkel noemde de toetreding van Griekenland tot de eurozone in 2001 vandaag ‘fundamenteel fout’.
‘Goh.. Dat is wel een beetje stating the obvious. Die opmerking heeft ze misschien al veel vaker gemaakt, maar nu pikken de media het weer even op.’
Probeert Merkel met zo’n opmerking te scoren in de verkiezingsperiode?
‘Dat denk ik niet, deze opmerking vind ik niet verrassend. Ik vind dat de manier waarop de EU gebouwd is op een aantal punten fundamenteel fout is. Al bij de constructie van de EU werden die fouten, met name in het monetaire weefsel, door experts onderkend. Destijds is nooit een fundamentele discussie gevoerd over de grenzen van de EU, zowel fysiek als beleidsmatig. Die moet nu wel gevoerd worden, anders blijft het Europese project voortmodderen.’
Stoort u zich eraan dat de media deze opmerking dan oppikken?
‘Ja, het is namelijk geen echt nieuws.
Wat viel u verder op in het nieuws?
‘Het bericht over Nuon vandaag. Het bedrijf zou tienduizenden klanten hebben misleid. Klanten zouden in de veronderstelling zijn dat zij met de meerprijs die zij betaalden, spaarden voor investeringen in groene stroom. Nu blijkt dat dat niet altijd het geval is geweest. Ik ben benieuwd wat er gebeurt als je dit ook bij andere leveranciers onderzoekt. Het zou me niks verbazen als dit bij anderen ook het geval zou zijn.’
‘En oh ja, het sociaal akkoord. Gisteravond zei Pechtold bij Knevel en Van den Brink dat het akkoord wordt opengebroken. Het sociaal akkoord zou geen banen creëren, maar banen vernietigen. Oh ja? Hoeveel dan? Dat is nergens te vinden in de berichtgeving over Pechtold’s opmerking, bij geen enkel medium, maar ondertussen nemen alle media het bericht over, en onderzoekt geen enkel medium over welke aantallen Pechtold het dan heeft en of die kloppen. Daar ben ik nu juist benieuwd naar als lezer. Dat Pechtold het over getallen van het CPB heeft lees je nergens terug, er staat overal dat het zijn méning was. Dat is raar.’
De Oxford English Dictionary heeft weer een aantal hippe woorden toegevoegd aan de woordenlijst. Zo staan bitcoin, twerking en selfie nu offieel op de lijst. Woorden die allang onderdeel van uw vocabulair zijn?
‘Nou, twerking ken ik sinds vandaag door Miley Cyrus. Selfie is inmiddels ook wel een ingeburgerd woord. En ik heb zelf een tijdje geleden twee bitcoins gekocht. De bitcoin is niet meer of minder dan een valuta, alleen hoort deze niet bij een bepaald land. De waarde heeft de afgelopen tijd flink geschommeld, maar nu ligt die waarde weer op hetzelfde niveau als toen ik ze kocht. Eén bitcoin is nu ongeveer 100 euro, een paar weken geleden was dat nog 60 euro. Ik heb het puur voor de lol gedaan, en van tevoren had ik al in mijn hoofd dat ik waarschijnlijk geld weggooide. Het is puur gokken.’
Als u nu op deze dag terugkijkt, wie is dan de man of vrouw van de dag?
‘Martin Luther King.’