In 2008 wist ik nog spaargeld vast te zetten tegen een rente van maar liefst 5,25%, bij diverse banken die onder het depositogarantiestelsel vielen. Maar sindsdien is het alleen maar downhill gegaan. Letterlijk, want sinds die tijd is er geen één bank geweest die de spaarrente heeft verhoogd. Sterker nog, hij is nog steeds verder omlaag te gaan. Bij de grootbanken krijg je inmiddels zelfs minder dan 1%. Maar ook bij de wat meer competitieve partijen als Leaseplanbank, OHRA, ASN, Crediteurope, MoneYou en ATbank (waaronder overigens dus ook labels van grootbanken) is je spaargeld momenteel nauwelijks geld meer waard. Een deposito openen (waarbij je geld voor langere tijd vast zet) levert nog steeds het meest op, maar ook daar zijn de rentes nu zo laag, dat het beste wat je kunt krijgen 2,45% is als je je geld 17 jaar (!) vastzet. Dat kan bij Regiobank. Kortom: dit gaat echt nergens meer over. Tijd voor een alternatief.

Beleggen in aandelen en fondsen heb ik een jaar of wat geleden geprobeerd, maar ik heb er simpelweg te weinig tijd voor om me er echt goed in te verdiepen, dus dat werd een sof: op de aandelen verloor ik bakken geld, op de fondsen won ik juist veel, per saldo kwam ik na een jaar of vijf op nul uit. Daar ben ik maar mee gestopt.

Maar wat dan? Het enige echt interessante alternatief dat ik nog zag en zie is crowdfunding. Maar dat was in Nederland lange tijd een onderontwikkeld fenomeen. Ongeveer twee jaar geleden verdiepte ik me een beetje in de platforms die in Nederland beschikbaar waren, maar daar haakte ik op af. Er zijn überhaupt verrassend weinig grotere platforms in Nederland. Er zijn zo’n 80 crowdfund websites in Nederland, maar het gros krijgt praktisch geen leningsaanvraag of investeerder binnen. Hier een mini-overzichtje van de wat bekendere/grotere, plus mijn oordeel daarover. Met als laatste de voor mij vooralsnog enige ‘winnaar.’

Lendex.nl
Consumenten en kleine bedrijven kunnen leningen aanbieden. Ik haak echter direct af: je kunt pas zien welke leningen open staan als je een account hebt aangemaakt. Een belachelijk hoge drempel.

Aygodutch.com
Richt zich op MKB-leningen. Ze hebben er echter pas vier op hun site staan. Er staat uitgebreide informatie bij elk project, inclusief een risico-inschatting. Op zich prima, maar het is dus nog wat klein.

Capitalcircle.nl
Richt zich eveneens op MKB-leningen. Maar op de site is nergens een overzicht te vinden van die leningen. Daarvoor moet je eerst weer een account aanmaken. Ja doei.

Symbid.nl
Een van de bekendere, maar ik vind ze irritant. Grote foto’s overal, een onduidelijke navigatiestructuur, en als je bij ‘over ons’ kijkt, staat daar een niet fatsoenlijk opgemaakt visieverhaal in het Engels. Terwijl de rest van de site in het Nederlands is. Veel leningaanvragen staan nog open, maar lopen niet vol. Veel andere wel overigens. Je kunt hier niet alleen geld uitlenen, maar ook aandelen kopen, waarbij je dus alleen dividend uitgekeerd krijgt. Dat kan interessant zijn, maar ik ben daar (nog?) niet echt naar op zoek.

Zencap.nl
Loopt zo te zien ook aardig, maar ook hier word je weer gedwongen eerst een account aan te maken voordat je belangrijke gegevens in mag zien. Dat jaagt mij dus weg. Ik wil transparantie.

Crowdaboutnow.nl
Een van de grotere, maar ik heb er onvoldoende vertrouwen in. Alleen al omdat er wordt gezegd dat je 20% rendement krijgt, ‘omdat je vier jaar lang 5% terug krijgt.’ Zo werkt dat niet in de communicatie… los daarvan: een project dat de benodigde 30.000 euro ophaalt en puur daarom maar doorgaat voor de 60.000 euro, dat klinkt ook weinig professioneel. Je had toch maar 30.000 euro nodig? Kennelijk staat crowdaboutnow.nl dit ook zomaar toe en is er bijvoorbeeld geen extra check of ze een dergelijk bedrag dan ook terug kunnen betalen.

Geldvoorelkaar.nl
Geld Voor Elkaar is het grootste crowdfundplatform in Nederland. Op zich een prima site, met zeer uitgebreide informatie over de projecten, governance structuur, winst en omzet van de bedrijven en diverse kredietwaardigheids- en risicoscores.

Collincrowdfund.nl
Maar dan mijn winnaar: Collin. Een zeer overzichtelijke site, waarop direct op de voorpagina al de openstaande investeringsaanvragen te zien zijn (zonder dat je daar voor moet inloggen), inclusief status en risico-inschatting. Geen gelikte foto’s van de (producten van) ondernemingen, die op vrijwel alle andere sites wel staan, maar puur zakelijke, inhoudelijke informatie over de aanvraag. En de mogelijkheid tot het stellen van vragen aan de leningvrager, waarbij zowel vraag als antwoord gewoon te lezen zijn. Heel fijn. Ook wordt niet alleen zeer duidelijk aangegeven hóe kredietaanvragen door Collin worden beoordeeld, er staat ook bij door wie, en wat hun achtergrond is. Naar eigen zeggen wijst Collin 75% van alle kredietaanvragen sowieso af. Collin richt zich op het MKB, veelal op partijen die willen doorgroeien, niet op startups. Instappen is eenvoudig en overzichtelijk. Na een paar maandjes rondkijken heb ik daarom gisteren besloten mijn eerste investering via Collin te plaatsen. Op vragen die ik daarover mailde werd vrijwel direct gereageerd, tot nu toe ben ik zeer tevreden. Nu eens zien of het ook echt gaat werken de komende jaren…

Lendahand.com
Lendahand heeft een maatschappelijke doelstelling: de crowdfundsite verstrekt mesokredieten aan MKB-bedrijven in ontwikkelingslanden. Het is daarbij de bedoeling dat deze bedrijven, die de banenmotor van de economie zouden moeten zijn, meer mensen aan kunnen nemen en zo de lokale economie verder kunnen laten groeien. De site is op het eerste gezicht echter verwarrend. Zodra je klikt op ‘bekijk projecten’ zie je staan: ‘Oeps, even geen projecten meer.’ Pas na lang kijken zie je dat er onderaan een knop staat met ‘afgeronde projecten’. Het probleem blijkt te zijn dat projecten vrijwel direct vol raken (lees: volledig gefund worden) als ze online komen. Waar je dus de indruk krijgt dat de site nul projecten heeft, zijn het er juist meer dan 700. Qua visuele communicatie kan dit dus beter. De rentes zijn relatief laag, maar let wel: dat geldt voor de Nederlandse investeerder. Er wordt via tussenpartijen gewerkt -wat ook wordt uitgelegd op de site- en die hanteren veel hogere rentes aan de partij die funding zoekt. Overigens lijkt het in de praktijk toch vaak om microkredieten te gaan als je de projecten zo doorbladert, en Lendahand gebruikt zelf ook voortdurend de termen ‘microkrediet’ en ‘mesokrediet’ door elkaar. Er zou nauwelijks investeringsrisico zijn voor de eerdergenoemde Nederlandse investeerder, omdat de lokale partij waarmee wordt samengewerkt, de tussenpartij, eventuele wanbetalingen moet opvangen. Ik vraag me dan wel af: ten koste van wie gaat dat? Die kleine partijen in die ontwikkelingslanden, lijkt mij. Het zou eerlijker zijn als het ten koste gaat van ons. Waarom zouden wij nul risico moeten lopen..?

Update 4 april 2016: Lendahand toegevoegd.

Update 29 juli 2015: Er zijn wat vragen gekomen naar aanleiding van dit stuk, die ik hier even zal behandelen. Zo stelden Stephan en Joop dat ik oneplanetcrowd.nl nog ben vergeten. Tja, er zijn meer dan 80 crowdfundsites, dus ik ben er wel meer vergeten. Maar ik noem deze met alle liefde nog even. Ook vroeg crowdfundmarkt.nl wat ik van hun initiatief vind om alle projecten van alle platforms op één site te bundelen: dat vind ik best handig. Wel erg irritant dat je zodra je op die komt een popup krijgt die stelt dat de site je locatie wil weten. Waarom? Totaal irrelevant voor zo’n site. Haal dat er alsjeblieft uit.. Tot slot twee vragen van Wim: waarom je niet zou investeren in goede doelen projecten: dat doe ik ook, dat is juist het leuke van ál die platforms: er zitten veel innovatieve bedrijven bij die geld nodig hebben voor het realiseren van bijvoorbeeld duurzame producten. Wat een ‘goed doel’ is hangt natuurlijk erg af van je definitie, maar het viel een paar weken geleden bijvoorbeeld wel erg op toen een kleine boekhandel 120.000 euro financiering zocht, en die binnen twee uur rond had op Collin. Dan zie je toch dat mensen dat min of meer ook als een goed doel zien. Zelf zoek ik vooral naar investeringsmogelijkheden in duurzame energie en hernieuwbare producten etc. Die zijn op bijna alle platforms wel in diverse varianten terug te vinden. De laatste vraag ging over de risico’s van crowdfunding: tja, de variant waar ik voor kies, geld uitlenen (er zijn ook andere varianten, zoals aandelen kopen etc), heeft natuurlijk per definitie een risico. Het kan altijd zijn dat een partij niet terug kan betalen. Daarom hecht ik ook veel waarde aan platformsites die uitgebreide beschrijvingen hebben van eerdere winst- en omzetcijfers van bedrijven, die creditscores toekennen en financieel capabele mensen hebben die beoordelingen schrijven. We hebben uitgerekend dat je bij een rente van zo’n 6,5% of meer veilig zit als 1 van de 10 projecten waar je in investeert direct om zou vallen nadat je een lening hebt gegeven. Dan nog blijft het rendabel met die andere 9. Het punt is: zodra je een lening verstrekt, is de kans erg groot dat in ieder geval de eerste tijd het bedrijf de verplichtingen voor de lineaire aflossing wel kan voldoen: ze hebben immers veel geld in kas dan. Dus dat je ál je geld voor een investering kwijt bent, is sowieso erg onwaarschijnlijk. Collin meldt overigens dat ze nu een jaar bestaan, 57 gefunde projecten hebben, en dat niemand achterloopt op betalingsschema’s. Garantie tot de deur uiteraard, maar ik vind dit in ieder geval veel minder risicovol dan aandelen of fondsbeleggingen.

30 maart 2021
Update: Op https://www.zakelijklenen.nl/crowdfunding/#platforms kun je verschillende platforms en websites vinden over crowdfunding. Ook wordt er op de pagina uitgelegd hoe crowdfunding werkt, hoe het juridisch zit en hoe je een campagne start.